تفسیر آیه های سوره حجرات

در ادامه ترجمه و تفسیر آیه‌به‌آیه سوره حجرات را کاملاً روان و قابل‌فهم برای شما می‌نویسم.(تفسیرها کوتاه، کاربردی و بر اساس منابع معتبر مانند المیزان، طبری و نمونه است.)

ترجمه و تفسیر آیات سوره حجرات

آیه ۱

ای کسانی که ایمان آورده‌اید! پیشی مگیرید بر خدا و پیامبرش. و تقوای الهی پیشه کنید که خدا شنوا و داناست.

تفسیر کوتاه:

هر نوع تصمیم، سخن یا داوری که برخلاف راهنمایی قرآن و پیامبر باشد، نوعی پیشی گرفتن است. یعنی:

«اول نگاه کن دین چه گفته، بعد عمل کن.»

آیه ۲

ای مؤمنان! صدایتان را بالاتر از صدای پیامبر نبرید و با او بلند و بی‌ادبانه سخن نگویید… که مبادا اعمالتان نابود شود و شما نفهمید.

تفسیر:

ادب در برابر پیامبر = ادب در برابر دین.

بی‌ادبی در برابر ارزش‌های الهی، انسان را از برکت اعمالش محروم می‌کند.

آیه ۳

ترجمه:

کسانی که صدای خود را نزد پیامبر پایین می‌آورند، آنان کسانی‌اند که خدا دل‌هایشان را برای تقوا آزموده است. برای آنان آمرزش و پاداش بزرگ است.

تفسیر:

تواضع و احترام در برابر حقّ، نشانه پاکی قلب است.

آیه ۴

کسانی که تو را از پشت حجره‌ها صدا می‌زنند، بیشترشان نمی‌فهمند.

تفسیر:

خطاب به بیابان‌نشینانی است که بی‌ادبانه پیامبر را صدا می‌زدند.

آیه می‌گوید: ادب اجتماعی نشانه عقل است.

آیه ۵

اگر صبر می‌کردند تا خودت بیرون بیایی، برایشان بهتر بود. و خدا بخشنده مهربان است.

تفسیر:

صبر در پیگیری خواسته‌ها نشانه بلوغ و احترام است.

آیه ۶

ای مؤمنان! اگر فاسقی خبری آورد، بررسی کنید تا ندانسته به کسی آسیب نزنید و بعد پشیمان شوید.

تفسیر:

اصل مهم اجتماعی:

هر خبر → بررسی شود → بعد عمل.

شایعات = ریشه بیشتر دعواها.

آیه ۷

بدانید پیامبر خدا در میان شماست. اگر او در بسیاری امور از شما اطاعت می‌کرد، به سختی می‌افتادید. ولی خدا ایمان را محبوب شما کرد و کفر و گناه را ناپسندتان نمود. آنان همان راه‌یافتگان‌اند.

تفسیر:

ایمان واقعی یعنی:

دوست داشتن خوبی

بیزاری از بدی

این لطف خداست، نه صرفاً انتخاب انسان.

آیه ۸

این همه فضل و نعمت خداست؛ و خدا دانای حکیم است.

تفسیر:

هدایت، فقط محصول لطف الهی است.

آیه ۹

اگر دو گروه از مؤمنان با هم جنگ کردند، میانشان صلح برقرار کنید. و اگر یکی از آنها بر دیگری تجاوز کرد، با گروه متجاوز بجنگید تا به فرمان خدا بازگردد… و میانشان با عدالت آشتی دهید.

تفسیر:

اصل مدیریت بحران اجتماعی:

1. صلح

2. اگر تجاوز کرد، مقابله

3. پس از بازگشت: صلح عادلانه

آیه ۱۰

مؤمنان فقط برادرند؛ پس میان برادرانتان آشتی برقرار کنید. و از خدا پروا کنید تا مورد رحمت قرار گیرید.

تفسیر:

برادری ایمانی از هر پیوندی مهم‌تر است.

اصلاح روابط وظیفه دینی است.

آیه ۱۱

ای مؤمنان! مردمی، مردم دیگر را مسخره نکنند… و زنان نیز یکدیگر را… خودتان را سرزنش نکنید و لقب‌های زشت به هم ندهید… و هر کس توبه نکند، ستمکار است.

تفسیر:

بزرگ‌ترین آسیب‌های اجتماعی:

تمسخر

لقب‌گذاری

تحقیر

اینها ایمان را نابود می‌کند.

آیه ۱۲

ای مؤمنان! از بسیاری گمان‌ها بپرهیزید، که بعضی گمان‌ها گناه است. جاسوسی نکنید و غیبت یکدیگر را نکنید. آیا کسی دوست دارد گوشت برادر مرده‌اش را بخورد؟!… و خدا توبه‌پذیر مهربان است.

تفسیر:

سه خط قرمز اخلاقی:

1. سوءظن

2. تجسس

3. غیبت

غیبت = شدید‌ترین تشبیه قرآن درباره زشتی یک کار.

آیه ۱۳

ای مردم! ما شما را از مرد و زن آفریدیم و شما را قوم‌ها و قبیله‌ها قرار دادیم تا همدیگر را بشناسید. گرامی‌ترین شما نزد خدا باتقواترین شماست. خدا دانای آگاه است.

تفسیر:

برتری واقعی = نه نژاد، نه قومیت، نه قبیله → فقط تقوا.

آیه ۱۴

اعراب (بادیه‌نشینان) گفتند: ایمان آوردیم. بگو: ایمان نیاورده‌اید؛ بلکه بگویید اسلام آورده‌ایم، زیرا ایمان هنوز در دل‌هایتان وارد نشده است…

تفسیر:

اسلام = ظاهر

ایمان = باطن

ایمان یعنی باور قلبی، نه فقط گفتن «من مؤمنم»

آیه ۱۵

مؤمنان واقعی کسانی هستند که به خدا و پیامبرش ایمان آوردند، شک نکردند و با دارایی و جان خود در راه خدا جهاد کردند. اینان راستگویان‌اند.

تفسیر:

ایمان واقعی ۳ نشانه دارد:

1. باور قلبی

2. بدون شک

3. تلاش عملی

آیه ۱۶

بگو: آیا می‌خواهید دینتان را به خدا یاد بدهید؟! درحالی‌که خدا آنچه در آسمان‌ها و زمین است می‌داند.

تفسیر:

کسی که ایمانش واقعی نیست ولی ادعا می‌کند، گویا می‌خواهد به خدا درس بدهد!

قرآن می‌گوید: ادعا کافی نیست.

آیه ۱۷

آنها بر تو منت می‌گذارند که اسلام آورده‌اند. بگو: منت نگذارید، بلکه این خداست که بر شما منت گذاشت که شما را به ایمان هدایت کرد، اگر راست می‌گویید.

تفسیر:

نعمت ایمان = هدیه خداست

کسی حق ندارد ایمان‌داری خود را وسیله فخر فروشی کند.

آیه ۱۸

به یقین خدا غیب آسمان‌ها و زمین را می‌داند و خدا به آنچه انجام می‌دهید بیناست.

تفسیر:

این پایان سوره است:

همه چیز تحت علم خداست؛ پس انسان باید مراقب رفتار و نیت خود باشد.